witaj na naszej stronie   Click to listen highlighted text! witaj na naszej stronie Powered By GSpeech

Zabytki ruchome parafii Dys

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania, zabytki ruchome będące w szczególności:

  1. dziełami sztuk plastycznych rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej,
  2. kolekcjami stanowiącymi zbiory przedmiotów zgromadzonych i uporządkowanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje,
  3. numizmatami oraz pamiątkami historycznymi, a zwłaszcza militariami, sztandarami, pieczęciami, odznakami, medalami i orderami,
  4. wytworami techniki, a zwłaszcza urządzeniami, środkami transportu oraz maszynami i narzędziami świadczącymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego,
  5. materiałami bibliotecznymi, o których mowa w art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. (Dz. U. Nr 85, poz. 539, z 1998 r. z późniejszymi zmianami – tj.: dokumenty zawierające utrwalony wyraz myśli ludzkiej, przeznaczone do rozpowszechniania, niezależnie od nośnika fizycznego i sposobu zapisu treści, a zwłaszcza: dokumenty graficzne [piśmiennicze, kartograficzne, ikonograficzne i muzyczne], dźwiękowe, wizualne, audiowizualne i elektroniczne).
  6. instrumentami muzycznymi,
  7. wytworami sztuki ludowej i rękodzieła oraz innymi obiektami etnograficznymi,
  8. przedmiotami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji.

Galeria zabytki ruchome

"Lublin - historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny" został uznany za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 25 kwietnia 2007 (Dz.U. 2007 nr 86 poz. 574). 

Do pobrania: rozporządzenie.pdf 

Lublin jest usytuowany na płn. krańcu Wyżyny Lubelskiej, w dorzeczu rzeki Bystrzycy (tu wpadają do niej rzeki Czechówka i Czerniejówka). Miasto położone jest na skrzyżowaniu dróg krajowych nr 17 (Warszawa – przejście graniczne w Hrebennem) i 19 (Białystok - Rzeszów). Odległości: Warszawa 150 km, Kraków 210 km, Rzeszów 170 km. 

W skład Historycznego Zespołu Architektoniczno-Urbanistycznego m. Lublina wchodzą, jako elementy o zasadniczym znaczeniu strukturalnym i przestrzennym: Wzgórze Zamkowe z historyczną zabudową zamku, Stare Miasto w granicach dawnych (nieistniejących) murów miejskich, staropolski odcinek Krakowskiego Przedmieścia wraz z blokami zabudowy otaczającej, Plac Litewski, zespół dawnego klasztoru św. Brygidy wraz z kościołem pw. Wniebowzięcia NMP Zwycięskiej w granicach murów klasztornych, zespół dawnego klasztoru i kościoła Bernardynów pw. Nawrócenia św. Pawła oraz zespół archikatedry i południowy blok zabudowy ul. Królewskiej. 

Najstarsze, wczesnośredniowieczne osiedla lubelskie powstały w VI wieku n.e. na wzgórzach – Czwartek, Grodzisko, Staromiejskie i Zamkowe. W VIII w. właśnie na wzgórzu Zamkowym powstał pierwszy gród, który z czasem powiększył się o podgrodzie rozlokowane na sąsiednim Wzgórzu Staromiejskim. Na przełomie XII/XIII w. wspomniane podgrodzie przekształciło się w osiedle o miejskim charakterze liczące ok 2–3 tysięcy mieszkańców. 

15 sierpnia 1317 r. Władysław Łokietek, tworząc ośrodki równoważące wpływy dużych i zbuntowanych miast, nadał mieszkańcom Lublina przywilej lokacyjny oparty na prawie magdeburskim. Zamysły polityczne Łokietka kontynuował Kazimierz Wielki, z inicjatywy którego wybudowano w 1342 r. mury miejskie. Wzrost znaczenia miasta wynikający zarówno z dogodnego położenia handlowego, jak i licznych królewskich przywilejów spowodował, iż w mieście chętnie osiedlali się obcy kupcy i rzemieślnicy: Ormianie, Rusini, Tatarzy i Żydzi, czyniąc zeń ważny wielokulturowy ośrodek. Splendor miasta umacniali Jagiellonowie nie tylko nadając mu kolejne przywileje, ale także fundując wielkie budowle. Z ich inicjatywy wzniesiono kościół NMP Zwycięskiej i klasztor brygidek (wotum Jagiełły po bitwie pod Grunwaldem), rozbudowano zamek i kaplicę św. Trójcy. 

Lublin w XVI w. był kilkakrotnie miejscem obrad sejmowych i zjazdów szlachty. Z nich niewątpliwie najważniejszy był sejm lubelski z 1569 r., który trwał od stycznia do lipca i zakończył się podpisaniem unii polsko–litewskiej (nabożeństwo z tej okazji odbyło się kościele dominikanów). Potwierdzeniem istotnej roli jaką pełniło miasto w ówczesnej Rzeczpospolitej było ustanowienie Trybunał Koronnego w 1578 r., niezwykle ważnej instytucji sądowniczej szlachty. Działalność Trybunału i związane z tym wielomiesięczne pobyty szlachty, miały niebagatelny wpływ na rozwój ekonomiczny miasta, pozwalając mieszkańcom w przyszłości łagodzić skutki kryzysów gospodarczych. Kryzysy te pojawiające się od połowy XVII w. i trwające do początku XIX w. spowodowały spadek znaczenia Lublina, który w tym okresie stał się drugorzędnym ośrodkiem miejskim. Po rozbiorach miasto podniosło się z upadku, jakkolwiek już nigdy nie odzyskało statusu wiodącego centrum wymiany handlowej. 

Zalążkiem układu urbanistycznego Lublina było wspomniane podgrodzie usytuowane w płn.–wsch. części Wzgórza Staromiejskiego, stopniowo przekształcane w ośrodek miejski. W XIII stuleciu czasie uformował się jego zasadniczy, gruszkowaty kształt, z granicami wyznaczonymi przez krawędzie skarpy, spięte od zachodu wałami. Główną oś komunikacyjną układu stanowiła ul. Grodzka, z której wyprowadzono ulice (obecnie zanikłe) o wachlarzowatym układzie nawiązującym do ukształtowania terenu. Po uzyskaniu praw miejskich obszar miasta powiększono ku zachodowi; wytyczono trapezowaty Rynek, wyprowadzono z jego naroży pary prostopadłych ulic oraz rozmierzono szachownicowy układ bloków i regularne działki. Jednakże charakterystyczne ukształtowanie terenu i półkolisty narys miasta od zachodu spowodowały, że nie uzyskano prostopadłościennej sieci ulic, a dukt nowo wytyczonych ulic nawiązywał do przedlokacyjnego, rozmierzenia miasta oraz warunków terenowych. 

W obrębie tego obszaru powstało szereg istotnych dla tożsamości miasta obiektów (m. in. nieistniejący kościół św. Michała, budynek Trybunału Koronnego, zespół klasztorny dominikanów, kościół i klasztor jezuitów – obecnie archikatedra). 

Dynamiczny rozwój miasta w XV i XVI w. wymusił wyjście z zabudową poza mury miejskie. Kierunki rozprzestrzeniania się Lublina wyznaczały wybudowane w XV w. dwa duże zespoły klasztorne - wizytkowski i brygidkowski oraz przedmieścia Krakowskie i Korce. Obszar ten zamknięto ok. 1570 r. linią obwałowań. Poza nią znajdował się plac zwany później litewskim, która to nazwa wywodziła się od Litwinów obozujących na nim w czasie zawiązywania unii pomiędzy Koroną a Wielkim Księstwem Litewskim. Nie tylko nazwa placu upamiętnia to wydarzenie, ale także znajdujący się na nim żeliwny obelisk wystawiony w 1826 r. w miejscu pierwotnego XVI-wiecznego. 

            żródło www.lublin.eu

Click to listen highlighted text! Powered By GSpeech